NFT xuất hiện mở ra con đường hoàn hảo kết nối các lĩnh vực, thêm nhiều trường hợp sử dụng, đặc biệt phải kể đến NFT Sports đang tăng trưởng mạnh mẽ trong bối cảnh năm thể thao 2021. Hiện tại, NFT có sáu danh mục chính đã được phát triển, bao gồm nghệ thuật, sưu tầm, thực tế ảo, trò chơi, sản phẩm tiện ích và thể thao.
Như có thể thấy từ ba số liệu dưới đây, trong lĩnh vực NFT vào năm 2020, đồ sưu tầm, thế giới ảo và trò chơi chiếm hơn một nửa. Trong quý I và quý II năm 2021, thị trường chủ yếu tập trung vào đồ sưu tầm và tác phẩm nghệ thuật, trong đó thể thao chiếm tỷ trọng ổn định, đang tăng dần từ 3% lên 7%.
Kỳ vọng NFT Sports trong năm thể thao 2021
NFT Sports là các Non-fungible token được phát hành trong lĩnh vực thể thao, token hóa các vật phẩm từ các câu lạc bộ, các vận động viên dành cho người hâm mộ và nhà đầu tư.
Có thể thấy trong hình bên dưới, bắt đầu từ quý IV năm 2020, NFT bắt đầu lọt vào tầm mắt của nhiều người, và lĩnh vực NFT Sports được ra mắt. Doanh thu tăng vọt, đạt đỉnh vào tháng 3.
Tuy doanh thu đã giảm vào quý II năm 2021 nhưng nhìn chung nó vẫn cao hơn so với trước năm 2020 và đã duy trì một lượng bán hàng nhất định.
Tại sao NFT Sports lại phát triển nhanh chóng?
Việc NFT Sports phát triển mạnh có thể liên quan đến những kỳ vọng cao của ngành thể thao trong năm 2021 với nhiều giải đấu lớn và sự kiện thể thao sôi động, dự báo sẽ trở thành năm cuồng nhiệt đối với người hâm mộ thể thao.
Ngoài giải bóng rổ nhà nghề Mỹ (NBA) diễn ra hàng năm, còn có Giải vô địch bóng đá châu Âu (UEFA Euro), Giải đua xe Công thức 1 (F1 Grand Prix), Giải bóng bầu dục Mỹ (NFL), và Thế vận hội Tokyo ở Nhật Bản.
Đánh giá từ dữ liệu mức độ phổ biến tìm kiếm từ khóa của Google từ năm 2020 đến năm 2021, mức độ phổ biến toàn cầu của F1, NBA, MLB và bóng đá cao hơn nhiều và sự quan tâm về cơ bản là trải rộng khắp các châu lục trên thế giới.
Đồng thời, về hoạt động trên mạng xã hội, so với bóng đá, giải bóng chày (MLB) và giải bóng bầu dục (NFL), giải bóng rổ (NBA) có sức hút lớn hơn rất nhiều, với hơn 1 tỷ người hâm mộ trên toàn thế giới.
Phân Loại NFT Sports
Có hai nhóm chính trong các dự án NFT Sports:
Nhóm thứ nhất là sự kết hợp giữa NFT và quyền sở hữu trí tuệ (IP) trong thể thao, bao gồm quyền theo dõi các sự kiện thể thao và quyền sở hữu trí tuệ trong trò chơi thể thao.
Trong mảng quyền theo dõi các sự kiện thể thao, số lượng sự kiện liên quan đến bóng đá là lớn nhất, còn các loại hình thể thao khác tương đối rải rác, với đại diện tiêu biểu như SoRare, NBA Top Shot, REVV và ZED Run.
Trong mảng quyền sở hữu trí tuệ trong trò chơi thể thao, đại diện là Fantasy Sports. Các dự án liên quan bao gồm nền tảng trò chơi on-chain Rage.Fan và nền tảng giao dịch thể thao phi tập trung TradeStars.
Nhóm thứ hai là một số dự án nền tảng ứng dụng toàn diện NFT Sports, bao gồm:
Chiliz, định hình lại nền kinh tế người hâm mộ thể thao.
OpusBeat, nền tảng đấu giá thể thao.
SportsIcon, nền tảng đồ sưu tầm cho các vận động viên thể thao.
Blocksport, nền tảng dịch vụ ứng dụng cho các câu lạc bộ thể thao e-sport.
Phân loại NFT Sports theo môn thể thao
chúng ta có thể có bảng tóm tắt sau nhằm phân loại NFT theo các môn thể thao:
NFT Bóng Đá: Fantasy Football Star Coin, Shirtum, CryptoFifa, Footbattle, Cryptocup, NiftyFootball.
NFT Bóng Rổ: NBA Top Shot.
NFT Đua Xe: REVV Motorsport (Gồm F1 Delta Time và MotoGP Ignition), Battle Racers.
NFT Bóng Chày: Topps, MLB Champions.
NFT Đua Ngựa: ZED Run.
NFT Golf: Blockete Games.
Sưu Tầm NFT Sports
Sưu tầm NFT Sports đã chiếm một vị trí quan trọng trong toàn bộ danh mục đồ sưu tầm của NFT.
NBA Top Shot và dự án NFT CryptoKitties thuộc về cùng một nhóm sáng lập Dapper Labs và dự án thuộc chuỗi công khai Flow, có tốc độ tăng trưởng 3000% và có kinh nghiệm hoạt động cực kỳ thành công.
SoRare đứng thứ 7 với tổng doanh thu hơn 50 triệu đô la, Topps MLB đứng thứ 12 với tổng doanh thu hơn 14 triệu đô la, và F1 Delta Time đứng thứ 17 với tổng doanh thu là 5,24 triệu đô la.
Nề kinh tế của NFT Sports
Hiện tại, nền kinh tế của NFT Sports là xoanh quanh các Fans. Các Fans hay người hâm mộ đã trở thành bí mật của sự giàu có, những người hâm mộ có sức mua siêu khủng trả tiền để ủng hộ thần tượng của mình, đây không chỉ là điều bình thường trong giới người hâm mộ mà cả trong thế giới thể thao.
NBA Top Shot là sản phẩm tiêu biểu của NFT tận dụng triệt để nền kinh tế người hâm mộ, bên cạnh đó còn có SoRare và Chiliz.
Quyền Sở Hữu Trí Tuệ
Bản chất của NFT quyền sở hữu trí tuệ trong thể thao thực chất là một nền kinh tế sở hữu. Lợi ích của bộ sưu tập vô hình ảo là gì? Niềm vui sở hữu đối với người hâm mộ quan trọng hơn sự hài lòng hữu hình.
Ví dụ: “NBA Top Shot” là tập hợp các video ngắn những khoảnh khắc nổi bật của các ngôi sao bóng rổ. Những khoảnh khắc này được “NBA ủy quyền và được xây dựng với số lượng có hạn trên blockchain”. Người hâm mộ sẵn sàng trả hàng nghìn đô la cho việc này.
Khi vận động viên trở nên nổi tiếng hoặc ngừng sự nghiệp, những NFT này sẽ ngay lập tức tăng giá. Do đó, người hâm mộ tin rằng những NFT hiện tại đã mua vẫn đang ở giai đoạn giá còn thấp.
Việc gia tăng sức mua của các nhóm người dùng trẻ phản ánh nhu cầu đằng sau việc tiêu dùng của họ. Họ mong muốn được tự do thể hiện thông qua thế giới ảo. Họ thích sự tùy biến cá nhân hóa. Sự kết hợp giữa NFT và thể thao trở nên đủ ảo, đủ hiếm, đủ mới lạ và đủ đa dạng cho những cá tính này.
Ưu điểm của các dự án theo mô hình NFT quyền sở hữu trí tuệ trong thể thao là đã có sẵn lượng fan lớn, không cần tích lũy từ đầu. Nhược điểm là bản quyền sở hữu trí tuệ rất phụ thuộc, một khi quyền sở hữu mất giá trị thì người hâm mộ chắc chắn sẽ bị mất trắng.
Tham Gia Hệ Sinh Thái NFT Sports
Điều quan trọng nhất đối với những dự án như vậy là cần phải biến người hâm mộ thành những người tham gia vào hệ sinh thái NFT và thử nghiệm khả năng tiếp thị và vận hành của đội nhóm.
Có thể thấy trong hình bên dưới, trong số tất cả các bộ sưu tập cho đến nay, bộ sưu tập bán chạy nhất là NBA Top Shot, lên tới 6,89 triệu đô la. Sorare cũng kết hợp với nền kinh tế người hâm mộ, và đã bán với giá 460.000 đô la, đứng thứ tư.
Giá trị của NFT Sports
Giá trị của NFT Sports được tạo ra thông qua một số cách để kết hợp các câu lạc bộ thể thao với NFT đó là:
- Tự phát hành NFT
Hầu hết NFT do các đội phát hành đều là thẻ cầu thủ trên Sorare. Ngoài ra còn có nhiều câu lạc bộ và đội e-sport phát hành NFT trên Socios.com.
2. Phát hành fan token
Socios.com hiện là nền tảng phát hành nhiều token dành cho người hâm mộ nhất (Socios.com là nền tảng bỏ phiếu đầu tiên trên thị trường, do Chiliz đưa ra). Người hâm mộ cần mua token CHZ trước và sau đó đổi lấy fan token.
Ví dụ: câu lạc bộ bóng đá hàng đầu AC Milan đã thiết lập quan hệ đối tác với Chilliz và ra mắt fan token ACM trên Socios.
3. Tài trợ
Các công ty blockchain sử dụng tiền mã hóa để tài trợ cho các đội. Tất nhiên, cách tiếp cận này có thể không liên quan đến tài sản NFT.
4. Hợp tác kỹ thuật.
Các đội có thể hợp tác với các công ty công nghệ blockchain để nhận hỗ trợ dữ liệu hoặc dịch vụ hệ thống bán vé. Ví dụ: Euro 2020 đã thông báo họ trở thành đối tác toàn cầu với AntChain.
Ứng Dụng của NFT Sports
Các kịch bản ứng dụng của NFT Sports dần được phát triển và hiện tại bao gồm: mua, thu thập và bán, đấu giá đồ sưu tầm (như thẻ cầu thủ), tham gia giao dịch (mua vật dụng trò chơi, thành lập đội và thanh toán thẻ game).
Ngoài ra, kiếm phần thưởng từ trò chơi, trải nghiệm VIP tại chỗ, tham gia quản trị nền tảng (như bỏ phiếu), mời bạn bè để được trả tiền hoa hồng, phần thưởng khi quảng bá trên mạng xã hội, thu nhập staking và phần thưởng mining.
Bước Phát Triển Tương Lai của NFT Sports
Trong quý I năm 2021, NFT đã phát triển vượt bậc nhưng có nhiều bong bóng. Về lâu dài, sự phát triển của lĩnh vực NFT vẫn cần sự điều chỉnh hợp lý, có thể thấy điều này từ sự sụt giảm rõ ràng trong dữ liệu hai quý gần đây.
Đó là một xu hướng tất yếu. NFT Sports vẫn còn ít kịch bản ứng dụng và nền kinh tế quyền sở hữu trí tuệ có yêu cầu thấp về các ngưỡng và rào cản kỹ thuật, nên dễ bị định giá quá mức.
Hiện nay, ngày càng có nhiều câu lạc bộ, đội nhóm và ngôi sao tham gia trò chơi mã hóa này và phát hành NFT riêng của mình. Chúng ta cần nhìn nhận thêm về NFT để đánh giá rõ nét hơn vào dự án NFT mà bạn muốn tham gia:
Giống như NFT Art nhận được nhiều kỳ vọng nhưng đang bị thổi phồng quá mức, NFT Sports cũng có thể rơi vào tình trạng tương tự, tuy nhiên lượng độc giả hay Fans của các bộ môn thể thao là cực kỳ đông đảo, đó sẽ là một cú hích dành cho NFT thể thao.
Kết Luận
Sự kết hợp giữa NFT và đồ sưu tầm hoặc tác phẩm nghệ thuật đã xuất hiện ở nhiều dự án tương đối phát triển. Mặt khác, trong lĩnh vực thể thao, với tiềm năng không giới hạn, những vận động viên thể thao đã nắm bắt xu hướng này và lần lượt bước chân vào lĩnh vực NFT.
Nói chung, NFT Sport vẫn đang trong giai đoạn phát triển tương đối sớm, nhưng nó cũng có tiềm năng vô hạn, điều này là không thể nghi ngờ.
