EIP-1559 một bản nâng cấp Ethereum nhằm giải quyết tính khả dụng của mạng lưới và chính sách tiền tệ của ETH. Liệu EIP-1559 có tác động tới giá Ethereum như thế nào, mời các bạn theo dõi bài viết phân tích dưới đây của Blog Đầu Tư.
Vào đầu tháng 3, các nhà phát triển cốt lõi của Ethereum đã phê duyệt đề xuất cải tiến Ethereum EIP-1559. Việc nâng cấp cấu trúc phí của mạng lưới được thiết lập nhằm cải thiện trải nghiệm người dùng và đưa ra những sự thay đổi lớn có khả năng xảy ra đối với chính sách tiền tệ của Ethereum.
EIP-1559 đã rất phổ biến đối với nhà đầu tư, người dùng và các nhà phát triển. Cộng đồng có niềm tin mạnh mẽ rằng EIP-1559 sẽ làm giảm các đợt tăng phí gas, giảm thời gian xác nhận, và có khả năng sẽ thu hẹp nguồn cung lưu hành của Ethereum (ETH).
Để tìm hiểu sâu hơn về Ethereum 2.0 và cách bản cập nhật EIP-1559 tác động tới giá ETH cũng như tương lai của Ethereum, mời các bạn theo dõi bài viết cập nhật tại đây: https://blogdautu.org/ethereum-20-la-gi-tac-dong-gia-eth/
Ở chiều ngược lại, các thợ đào coins (miners) thì ít hào hứng với đề xuất này. Đối với các thợ đào, thì đây là sự đe dọa với lợi ích của họ. Mối quan tâm hàng đầu của họ là cải tiến này có thể là rủi ro làm mất vai trò của họ trong mạng lưới Ethereum.
Trong bài này, Blog Đầu Tư sẽ đi đi sâu vào phân tích EIP-1559. Blog Đầu Tư sẽ mở đầu bằng giải thích về cách hoạt động của cải tiến này, sau đó là các tác động tích cực mà nó mang lại và sự phản đối của các thợ đào. Sau đó Blog Đầu Tư sẽ kết luận bằng cách xem xét khả năng EIP-1559 gây ra cho sự phân tách chuỗi và liệu bản nâng cấp này có làm tăng giá cho ETH hay không.
EIP-1559 là gì?
EIP-1559 là bản nâng cấp sẽ mang lại sự thay đổi lớn về cấu trúc phí của mạng lưới và chính sách tiền tệ tổng thể. Các ý tưởng về đẩy phí gas tăng đột biến đã được đề xuất bởi nhà đồng sáng lập Ethereum Vitalik Buterin vào tháng 8 năm 2018. Tuy nhiên, phải đến ngày 5 tháng 3 năm 2021, các nhà phát triển lõi Ethereum mới đồng ý thực hiện những đề xuất gây tranh cãi này như là một phần của hard fork London – diễn ra vào tháng 7 này.
Khi một nhà phát triển Ethereum đề xuất ý tưởng có thể tối ưu hóa mạng lưới, họ sẽ trình bày Đề Xuất Cải Tiến Ethereum cho cộng đồng thảo luận. Nếu ý tưởng được chấp thuận, các EIP sẽ thực hiện theo lịch trình hard fork. Việc lên lịch trình cho hard forks như vậy sẽ giúp cộng đồng có thời gian để đi đến thống nhất về các EIPs. Nhờ đó, rủi ro cho các đợt hard fork chia tách chuỗi, cũng như sự suy yếu mạng lưới đều được giảm thiểu đáng kể.
Bình thường các thay đổi tinh vi này sẽ không tác động lớn đến người dùng cuối của Ethereum, EIP hiếm khi thu hút được sự chú ý lớn từ cộng đồng tiền số. Tuy nhiên, những tác động tiềm tàng của EIP-1559 đối với thợ đào, nhà đầu tư, người dùng cũng như các nhà phát triển đã làm cho đề xuất này được biết đến rộng rãi.
Trường hợp sử dụng của EIP-1559
Blogdautu sẽ phân tích các trường hợp sử dụng để đánh giá những tranh cãi xung quanh EIP-1559, điều quan trọng đầu tiên là phải xem xét bối cảnh mà nó xuất hiện.
Sự lớn mạnh của làn sóng huy động vốn thông qua ICO, đã làm cho việc sử dụng Ethereum tăng trưởng lớn trong suốt năm 2017. Gần dây, tài chính phi tập trung và sự bùng nổ mối quan tâm đến các tokens không thể thay thế đã thu hút được 1 lượng người dùng Ethereum mới – tạo nhu cầu lớn về không gian khối.
Số lượng giao dịch hàng ngày trên mạng lưới Ethereum đã tăng đáng kể so với năm ngoái. Nguồn: Etherscan.
Mỗi chức năng trên Ethereum đều có phí gas khác nhau. Ví dụ, một giao dịch đơn giản chuyển ETH sang ETH yêu cầu 21.000 gas và gwei rất cao. Các giao dịch phức tạp hơn – như những giao dịch tương tác với giao thức DeFi – yêu cầu phí gas cao hơn nữa. Số lượng giao dịch một khối có thể chứa bị giới hạn bởi một khối gas ‘a block gas limit’, và hiện nay nó là 12.5 triệu gas.
Khi tổng lượng gas yêu cầu cho một giao dịch chờ lớn hơn giới hạn khối gas của khối, các thợ đào sẽ phải chọn giao dịch nào thể thực hiện. Và họ thì muốn tối đa hóa lợi nhuận của mình, nên họ sẽ ưu tiên những người sẵn sàng trả phí cao hơn cho gas yêu cầu.
Về cơ bản, cấu trúc phí hiện tại yêu cầu người dùng phải đoán phí gas dựa vào giá trung bình được trả cho các khối trước đó. Tuy nhiên, không có cách nào để dự đoán chính xác nhu cầu về không gian khối trước khi thực hiện giao dịch. Nhiều ví cố gắng đề xuất phí dựa trên thuật toán, nhưng sự phức tạp của nhiệm vụ khiến cho những dự đoán này không đáng tin cậy và tại một số thời điểm, phí gas biến động cao bất thường.
Nếu nhu cầu sử dụng mạng lưới tăng đột biến thì phí gas sẽ tăng lên, người dùng dù đã trả một khoản phí do ví đề xuất nhưng vẫn sẽ phải chờ đợi 1 thời gian dài để xác nhận giao dịch. Điều này khiến cho người dùng càng muốn đặt phí gas cao hơn nữa, nhằm tăng xác xuất thợ đào chọn thực hiện giao dịch của họ. Kết quả là, họ phải trả quá nhiều tiền để sử dụng mạng lưới.
Phí gas cao đột biến như vậy cũng gây khó khăn cho những nhà xây dựng ví và các ứng dụng khi họ muốn đơn giản hóa trải nghiệm người dùng Ethereum. Mặc dù phí gas được ước tính cho các giao dịch nhanh, chậm, trung bình có thể giúp ích cho những người mới sử dụng, nhưng nó vẫn đòi hỏi một số kiến thức nhất định về cấu trúc phí của Ethereum. Điều này không phải lý tưởng – đặc biệt nếu mạng lưới Ethereum ngày càng trở nên chính thống.
Mặc dù người dùng có thể chọn cách đặt phí gas thủ công, nhưng với người dùng mới, họ sẽ mất một khoảng thời gian để làm chủ thao tác này. Ngay cả khi họ tự tin vào cách đặt phí gas của mình, thì khi phí gas tăng đột ngột, nó vẫn gây ra sự chậm trễ – chưa kể đến các sai lầm mà họ có thể mắc phải sẽ đều gây ra sự tốn kém.
Phân tích chuyên sâu EIP-1559
EIP-1559 là một nỗ lực để làm giảm những đợt tăng phí gas gwei đột biến bằng cách thay đổi cấu trúc phí hiện tại. Bằng cách mở rộng, EIP-1559 sẽ làm giảm thời gian xác nhận giao dịch trung bình và cải thiện toàn diện trải nghiệm người dùng Ethereum.
EIP cho phép các khối chứa 25 triệu gas, cao gấp đôi con số 12.5 triệu giới hạn khối gas ở hiện tại. Bản thân giao thức sẽ điều chỉnh phí để khuyến khích các khối chỉ chứa 12.5 triệu gas. Phần không gian khối bổ sung sẽ được dành làm bộ đệm để bảo vệ người dùng khỏi những đợt tăng phí gas đột biến – chứ không chỉ để tăng kích thước của khối nói chung.
Mặc dù việc tăng kích thước khối sẽ làm tăng dung lượng tổng thể cho Ethereum, nhưng mạng lưới vẫn sẽ gặp phải vấn đề tăng phí gas đột biến khi các khối cùng trở lên đầy.
Trong một bài đăng chi tiết về EIP-1559, Buterin lý giải việc tăng kích thước khối mặc định sẽ gây ra rủi ro tập trung ‘centralization risk’, các vấn đề cũng sẽ xảy ra với các nút ‘nodes’ khiến chúng có thể offline, các nhà khai thác nút cũng phải tăng các phần cứng bổ sung.
EIP-1559 đưa ra cấu trúc cải cách và mang tới một hệ thống kết hợp phí cơ sở – do chính mạng lưới điều chỉnh – theo một nguyên tắc. Phí cơ sở sẽ là mức phí tối thiểu để thực hiện một giao dịch trong một khối. Nó sẽ tăng hoặc giảm tùy thuộc vào mức độ đầy của khối trước đó. Phí cơ sở sẽ được tính bằng ‘gwei’ nhân với chi phí cố định của chức năng mạng lưới – đã được nêu trong Sách Vàng Ethereum.
Khi các khối trước chứa nhiều hơn hoặc ít hơn mục tiêu 12.5 triệu gas, mạng lưới sẽ tăng hoặc giảm phí cơ sở tương ứng. Ví dụ, nếu khối trước đã đầy và đạt đến giới hạn khối 25 triệu gas, thì phí cơ sở sẽ tăng lên 1,125 lần. Phí cơ sở sẽ tiếp tục tăng nếu nhu cầu cho không gian khối tại khối trước đó vẫn cao hơn mục tiêu trung bình dài hạn ‘long-term average target’ – tức 12.5 triệu gas. Những điều chỉnh tự động này sẽ làm giảm tải giao dịch, giảm tần suất và thời gian tăng đột biến phí gas.
Mức phí cơ sở sẽ tăng lên theo hệ số 10 khi mỗi 20 khối đầy, và trong khoảng 5 phút, chi phí giao dịch sẽ cao tới mức không khuyến khích người dùng gửi các giao dịch. Khi các khối trước đó vượt quá không còn vượt quá ‘mục tiêu’, phí cơ sở sẽ ngừng tăng. Nếu nhu cầu về không gian khối giảm xuống dưới ‘mục tiêu’ 12.5 triệu gas, mức phí cơ sở sẽ giảm để thu hút các giao dịch trở lại.
Đốt phí cơ sở với EIP-1559
Phí cơ sở thay đổi nhằm đảm bảo hầu hết các khối đều có không gian để chứa thêm 12.5 triệu gas, nhằm hấp thụ bất cứ sự gia tăng đột biến nào về nhu cầu, qua đó không làm tăng đột biến giá gas. Tuy nhiên, nếu phí cơ sở không được trao cho những nhà khai thác Ethereum, thì họ sẽ tăng lợi nhuận bằng cách cố ý làm nghẽn mạng lưới.
Thay vào đó, EIP-1559 đề xuất phí cơ sở sẽ bị hủy bỏ, vĩnh viễn loại bỏ ETH khỏi nguồn cung lưu hành. Chính tính năng này làm cho EIP-1559 trở nên rất nổi tiếng với các nhà đầu tư ETH – và ngược lại các thợ đào thì lại không hào hứng, vì họ đang nhận được 100% phí giao dịch.
Bên cạnh đó, phí hoa hồng ‘inclusion fee’ — trước đây được biết tới là tiền tip cho thợ đào – đều do người dùng tùy chọn và tự đặt. phí hoa hồng giờ đây cho phép mạng lưới trở về cấu trúc bình thường. Khi các khối vượt quá giới hạn 25 triệu gas mỗi khối, người dùng có thể sử dụng phí hoa hồng để đẩy nhanh yêu cầu xác nhận, khuyến khích các thợ đào thực hiện giao dịch của họ trong khối tiếp theo.
Phí hoa hồng sẽ duy trì ở mức thấp ở thời điểm các khối không đầy, và nó sẽ hoạt động tương tự như một mô hình đấu giá ở thời điểm mạng lưới bị tắc nghẽn. Ngay từ đầu, khoản phí này được tạo ra cũng để khuyến khích các thợ đào. Nếu không có khoản phí này, các thợ đào sẽ tập trung khai thác các khối trống vì điều đó mang lại lợi ích nhiều hơn.
Khoản phí này giúp các thợ đào sẽ vẫn nhận được các phần thưởng khối nhưng không cần cam kết nguồn lực tính toán để xử lý các giao dịch không mang lại lợi ích cho họ. Cuối cùng, người tạo giao dịch phải đặt giá trị tối đa mà họ sẵn sàng trả cho cả phí cơ sở ‘base fee’ và phí hoa hồng ‘inclusion fee’. Đây được gọi là giới hạn phí ‘Fee Cap’. Giao dịch chỉ được thực hiện nếu Fee cap lớn hơn phí cơ sở được yêu cầu. Người tạo giao dịch cũng đều hiểu phí giao dịch của họ vốn không lớn hơn mức giới hạn phí được chỉ định.
Ví dụ dưới đây sẽ minh họa cho những khoản phí giao dịch theo mô hình EIP-1559.
Hãy giả định rằng khối trước đó đã đạt mục tiêu giới hạn 12.5 triệu gas và có mức phí cơ sở là 100 gwei. Người tạo giao dịch muốn thực hiện một giao dịch ETH-to-ETH đơn giản, yêu cầu 21.000 gas. Anh ta sẽ đặt Fee Cap là 200 gwei và khuyến khích thợ đào với phí hoa hồng là 2 gwei.
Nếu mạng lưới không bị tắc nghẽn, anh ta sẽ trả phí cơ sở hiện nay (100 gwei), thêm phí hoa hồng (2 gwei), nhân với phí giao dịch (21,000 gwei). Tổng số tiền anh ta phải trả là 2,142,000 gwei – hoặc 0,002142 ETH. Trong đó 2.1 triệu gwei sẽ bị đốt và thợ đào sẽ nhận được phần thưởng cho giao dịch này là 42,000 gwei.
Tác động tiềm tàng của EIP-1559
Giảm lạm phát ETH
Đặc điểm thu hút nhất của EIP-1559 chính là cơ chế đốt phí cơ sở ‘base-fee’, điều này khiến cho ngay cả những người không phải là nhà phát triển cũng quan tâm. Cơ chế này được hiểu như sau, phí cơ sở thay vì được chuyển cho các thợ đào, thì giờ đây nó sẽ được chuyển đến một địa chỉ ví đốt ‘burn address’ – không ai có private key để truy cập. Điều này sẽ loại bỏ vĩnh viễn lượng ETH này khỏi nguồn cung lưu hành.
Một trong những hạn chế lớn nhất của Ethereum – đó là không giới hạn nguồn cung – điều này luôn là cái cớ để những người ủng hộ BTC chỉ trích ETH. Không giống như Bitcoin, mạng lưới Ethereum không chia đôi phần thường khối nên không làm giảm nguồn cung về 0.
Lý do của việc không làm giảm nguồn cung ETH, vì mong muốn nó sẽ tiếp tục cung cấp động lực cho các thợ đào, những người đã luôn ủng hộ mạng lưới. Tuy nhiên, chính sách này gây ra sự lạm phát và khiến nhiều người đặt câu hỏi: liệu ETH có thể là một phương tiện để đầu tư hay không.
EIP-1559 sẽ giải quyết vấn đề này, việc đốt phí cơ sở sẽ làm giảm lạm phát cho ETH. Số lượng ETH bị đốt sẽ phụ thuộc vào mức độ sử dụng mạng lưới. Càng nhiều giao dịch được thực hiện, lượng ETH bị xóa bỏ vĩnh viễn càng lớn.
Điều này sẽ tạo ra giá trị bền vững cho mạng lưới Ethereum cũng như giá trị tiền tệ cho ETH. Nếu nhu cầu sử dụng mạng lưới vượt qua mức phát hành phần thường khối hàng ngày, thì lượng ETH bị đốt sẽ cao hơn cả lượng ETH đào ra, như vậy ETH sẽ giảm lạm phát. Kịch bản đó sẽ làm tăng giá ETH, mạng lại lợi nhuận cho các nhà đầu tư – vì vậy đề xuất EIP-1559 mới trở nên nổi tiếng đến như vậy.
Trải nghiệm người dùng được cải thiện
Mặc dù hầu hết sự chú ý hiện nay đều đổ dồn về cơ chế đốt, nhưng mục đính chính của EIP-1559 là giải quyết các đợt tăng phí gas đột ngột gây khó chịu cho trải nghiệm người dùng Ethereum. Nếu đề xuất này thành công, người dùng sẽ am hiểu hơn về khoản phí họ cần trả để thực hiện giao dịch, cũng như không bị tình trạng delays kéo dài.
Phí gas tăng đột biến khi nhu cầu sử dụng mạng lưới tăng đột biến. Tuy nhiên, mức phí đột biến này gây ra sự khó chịu cho người sử dụng. Theo cấu trúc phí hiện tại, người dùng phải chờ đến khi nhu cầu sử dụng mạng lưới giảm xuống, thì mức phí mới giảm xuống. Còn theo cơ chế EIP-1559, giao thức sẽ tự kiểm soát mức phí này bằng cách làm cho nó trở nên đắt đỏ khi người dùng muốn giao dịch trong một thời gian ngắn.
Tim Beiko, giám đốc cao cấp tại ConsenSys — một ông ty phát triển phần mềm Ethereum – đã giải thích nguyên tắc này trong một chuỗi các bài giải thích về cơ chế của EIP-1559:
“Việc cố gắng ước tính mức phí cho các giao dịch EIP-1559 là không cần thiết: đặt FEE CAP cao hơn BASE FEE, đặt phí thật cao để mong muốn thực hiện giao dịch, đặt TIP cao để hấp dẫn các thợ đào, những điều này đều không cần thiết nữa.”
Tương tự như vậy, các ứng dụng và các ví cũng không cần thuật toán để ước tính mức phí tùy theo tốc độ giao dịch. Thay vào đó, họ có thể cung cấp cho người dùng một khoản phí giao dịch đơn giản hơn rất nhiều. Người dùng phải trả một khoản Fee Cap tương ứng với phí cơ sở hiện nay và một khoản phí mặc định. Vì người dùng chỉ cần trả khoản phí cở sở (phí này theo yêu cầu ở thời điểm giao dịch ) và phí hoa hồng ‘inclusion fee’ (phí này họ có thể tự chỉ định), nên người dùng không có nguy cơ phải trả phí quá nhiều.
EIP-1559 củng cố ETH
Một tác động ít được nói đến của EIP-1559 là củng cố vị thế của ETH với tư cách là tiền tệ của Ethereum. Mặc dù ETH là loại tiền số gốc của mạng lưới Ethereum, nhưng không có bất cứ điều gì quy định người dùng phải thanh toán các giao dịch bằng ETH.
Hiện nay, phần lớn các giao dịch và tính toán trên Ethereum đều sử dụng ETH để khuyến khích các thợ đào. Tuy nhiên, các giao dịch vẫn có thể thanh toán bằng bất cứ loại tài sản nào trong chuỗi. Ví dụ như, một thợ đào có thể chấp nhận thanh toán bằng DAI. Trên thực tế, việc thanh toán thậm chí còn không cần diễn ra trên mạng lưới Ethereum. Nếu một người dùng có thể đạt được thỏa thuận với thợ đào, họ có thể thanh toán bằng Bitcoin (BTC), hay thậm chí là chuyển khoản ngân hàng, giao dịch của họ vẫn có giá trị tương đương.
EIP-1559 sẽ thay đổi điều này. Vì phí cơ bản được quy định rõ ràng trên mạng lưới, và phải thanh toán bằng ETH. Đúng là hiện nay, hầu hết các giao dịch trên mạng lưới đều thanh toán bằng ETH, nhưng EIP-1559 sẽ củng cố vai trò của ETH là tiền tệ trong mỗi giao dịch. Tuy sự thay đổi này không giúp tăng trưởng đột biến các giao dịch sử dụng tiền số, nhưng nó đảm bảo vị thế cho ETH trong mạng lưới, đảm bảo ETH không thể bị thay thế.
EIP-1559 tác động thợ đào (miners)
Kể từ khi Ethereum ra mắt, các thợ đào đã có được doanh thu cả từ phần thưởng khối và phí giao dịch. Với EIP-1559, giao thức sẽ đốt phần lớn tổng phí giao dịch – tức phí cơ sở. Các thợ đào sẽ chỉ còn nhận được phí hoa hồng. Theo nhiều tài liệu tính toán, thì mức phí này sẽ nhỏ hơn 10 gwei, trừ khi mạng lưới bị tắc nghẽn. Do đó có thể làm giảm đáng kể doanh thu của các thợ đào.
Tuy nhiên theo hướng ngược lại, việc giảm doanh thu này chỉ là tạm thời. Việc Ethereum được chấp nhận và đầu tư rộng rãi đã đẩy giá ETH trở lại mức cao nhất như hồi năm 2018.
Bên cạnh đó, các giải pháp để mở rộng quy mô Ethereum – như zkRollups và Optimistic Rollups – đã nhận được sự chú ý lớn.Các giao thức 2 lớp sẽ làm giảm sự tắc nghẽn trên blockchain. Và cùng với EIP-1559, giúp cải thiện trải nghiệm người dùng. Tất cả điều này sẽ khiến Ethereum trở nên hấp dẫn với những người dùng mới, thúc đẩy nhu cầu cho ETH.
Tác động của EIP-1159 làm giảm nguồn cung – sẽ giúp ETH tăng trưởng mạnh mẽ, và thúc đẩy giá của ETH lên cao hơn nữa. Những người ủng hộ EIP tin tằng, giá ETH tăng cao sẽ bù đắp lại lượng tổn thất về doanh thu cho các thợ đào trước khi chuyển sang Ethereum 2.0 staking.
EIP-1559 làm giảm phí giao dịch?
EIP-1559 có ý nghĩa rất lớn với tương lai của Ethereum. Tuy nhiên, dường như có một quan niệm sai lầm rất phổ biến, đó là EIP-1559 sẽ làm giảm đáng kể mức phí giao dịch.
Khi nhu cầu về không gian khối tăng, mức phí giao dịch vẫn có thể tăng cao đột biến kể cả khi EIP-1559 hoạt động. Tim Roughgarden, một giáo sư khoa học máy tính tại Đại học Columbia, đã giải thích điều này trong một bài báo về EIP-1559:
“Không có cơ chế giao dịch, EIP-1559, hay tính năng nào, có thể làm giảm đáng kể chi phí giao dịch trung bình. Phí giao dịch tăng cao liên tục là một vấn đề về khả năng mở rộng, chứ không phải vấn đề về thiết kế cơ chế.”
Ethereum hiện đang trong quá trình nâng cấp kéo dài nhiều năm để lên Ethereum 2.0. Mặc dù được dự đoán sẽ làm tăng đáng kể lưu lượng của mạng lưới, nhưng hiện nay vẫn chưa rõ ngày ra mắt là khi nào.
Mặc dù lịch trình và vấn đề phí gas hiện tại vẫn chưa được xác định rõ ràng, nhưng Buterin tự tin rằng, những cố gắng để mở rộng quy mô Lớp 2 sẽ giúp mạng lưới có thể ‘tải’ được nhiều người dùng hơn. Trong bài phát biểu trên podcast, Tim Ferriss đã nói: “Các bản cập nhật sẽ sớm được ra mắt, và chúng tôi tự tin, đến thời điểm đó, chúng tôi sẽ sẵn sàng để mở rộng, bởi vì các sharding đã được chúng tôi chuẩn bị từ lâu.”
Sự phản đối EIP-1559
Cải thiện trải nghiệm người dùng và chính sách tiền tệ cứng rắn hơn đã giúp EIP-1559 nhận được sự ủng hộ từ phần lớn cộng đồng Ethereum. Tuy nhiên, vì nó có thể làm giảm lợi nhuận của các thợ đào, nên các thợ đào Ethereum có vẻ không mặn mà với thay đổi này.
Nhiều quỹ khai thác ETH lớn đã phản đối EIP-1559. Trong đó có cả các quỹ lớn như Ethermine, Spark Pool và Flexpool. Họ cho rằng việc nâng cấp này làm giảm số tiền mà người dùng phải trả để bảo mật Ethereum, qua đó làm tăng nguy cơ bị tấn công. Nếu doanh thu giảm, các thợ đào có thể sẽ chuyển sang khai khác một mạng lưới khác. Điều này sẽ làm giảm tỉ lệ băm ‘hash rate’ cần thiết để tấn công Ethereum.
Michael D. Carter, một thợ đào Ethereum, miner này khá nổi tiếng trên diễn đàn bitcointalk và là một trong số những người phản đối EIP-1559 với luận điểm như sau:
“Nếu có bất cứ điều gì khiến giá ETH thấp hơn vào tháng 7, khi EIP-1559 được triển khai, và nếu hơn 50% mạng lưới được hỗ trợ ở mức phí cao hơn, thì việc đốt các khoản phí này có thể gây ra rủi ro cho mạng lưới. Việc đốt các khoản phí có thể làm giảm doanh thu của các thợ đào, qua đó làm giảm sự tham gia của các [miners].”
“Nếu con số đó vượt quá 50% mạng lưới, thì ETH sẽ dễ bị tấn công hơn 51%. Nếu một ai đó đặt một lệnh mua đủ lớn trên nhiều kênh khác nhau (NiceHask, mining rig rentals,…) và người đó trả một khoản phí lớn để kích hoạt sức mạnh băm, thì giao dịch đó có thể gây rủi ro cho mạng lưới. Nghe có vẻ xa xôi, nhưng chúng ta đang sống trong một thế giới mà người ta sẵn sàng bỏ 69 triệu đô cho một bức tranh NFT.”
Hay Ben Edgington của ConsenSys và khách hàng Teku ETH 2.0 đã nhận xét: tỉ lệ băm cao nhất mọi thời đại của Ethereum cung cấp sự bảo mật phong phú. Vì vậy anh ấy nghi ngờ, nếu doanh thu của các thợ đào giảm thì mạng lưới có thể gặp rủi ro: “Giảm doanh thu của các thợ đào chắc chắn sẽ làm giảm tổng thể tỷ lệ băm – thứ đang bảo vệ cho Ethereum. Tuy nhiên, tỉ lệ băm đang ở mức cao nhất mọi thời đại, cho nên có giảm tỉ lệ băm xuống thì vẫn không có bất cứ rủi ro bảo mật nào với Ethereum.”
Thực tế, một số thợ đào đang cảm thấy rằng cộng đồng Ethereum đang thù địch với họ, và điều này có thể tạo ra động cơ phi tiền tệ để họ tấn công mạng lưới. Viết trên trang StopEIP1559.org, Flexpool tuyên bố:
“Các thợ đào không còn quan trọng đối với các nhà phát triển Ethereum và các quỹ khai thác lớn, bởi vì họ đã kiếm được tiền, giờ đây các thợ đào như một cái gai trong mắt họ vậy. Các nhà phát triển và các quỹ khai thác hãy nhớ, họ bắt nguồn từ đâu, ai là người đã hỗ trợ họ khi họ bắt đầu. Hãy nhắc họ rằng chúng tôi không phải là một ‘con chó’, mà họ thích bảo gì cũng phải nghe theo.”
Phản ứng trái chiều của miners tới EIP-1559
Các thợ đào không ủng hộ EIP-1559 gần đây đã tổ chức một cuộc phản đối vào ngày 1/4. Kế hoạch này dành cho tất cả các thợ đào từ chối bản nâng cấp EIP-1559, như một cách để “phô trương lực lượng”. Mục tiêu của kế hoạch là gây ra áp lực cho các nhà phát triển lõi để họ xem xét đến những mối quan ngại của các thợ đào và đưa ra các thỏa hiệp.
Tuy nhiên, kế hoạch này đã bị tạm dừng chỉ sau vài ngày từ khi nó được công bố. Carter giải thích:
“Cuộc biểu dương lực lượng ngày 1/4 đã bị tạm dừng vì sự chú ý về các rủi ro an ninh đã chuyển hướng sang các rủi ro 51%. Mặc dù tôi hoàn toàn đồng ý với điều đó, nhưng ý định của chúng tôi là liên kết các thợ đào với nhau. Mục tiêu của chúng tôi là giúp mọi người nhận thức được những kịch bản có thể khiến Ethereum gặp rủi ro vào tháng 7, nhưng hiện tại không ai lắng nghe những mối lo ngại đó.”
Carter gần đây đưa ra một EIP bổ sung — EIP-3368 — sẽ tạm thời trợ cấp phần thưởng khối để bù đắp lại những tổn thất về doanh thu cho các thợ đào. Anh bình luận về đề xuất này như sau:
“Đề xuất của tôi là triển khai chuyển đổi phần thưởng khối (tùy chọn) một cách từ từ và giảm dần theo thời gian, trước khi chuyển đổi sang PoS. Điều đó sẽ cung cấp động lực để giữ chân người tham gia Ethereum cho đến khi chuyển đổi được thực hiện.”
Edgington cũng nhận xét về EIP-3368 rằng:
“Thật tuyệt vời khi thấy cộng đồng thợ đào cùng nhau tham gia và tạo được tiếng nói chung, tôi tin rằng đề xuất này đáng được xem xét cùng với EIP-1559. Tôi nghĩ cộng đồng Ethereum nói chung sẽ cho rằng đề xuất EIP-3368 là không cần thiest, nhưng tôi tin các nhà phát triển lõi sẽ xem xét đề xuất này để đảm bảo không có bất cứ tác động nào đến an ninh của mạng lưới.”
Quả đúng là vậy, rất nhiều người khi nghe về EIP-3368 đều từ chối nó. Một người bình luận trên diễn đàn Ethereum Magicians đã nói:
“Việc chấp nhận đề xuất này sẽ thiết lập một chính sách tiền tệ độc đoán cho Ethereum, như vậy mỗi bản nâng cấp đều phải xem xét đến các áp lực xã hội cũng như phải đảm bảo lợi ích cho các bên liên quan. Đây sẽ là thảm họ cho Ethereum.”
Sự chia sẽ trong ngành công nghiệp khai thác ETH
Không phải tất cả các quỹ khai thác đều phản đối EIP-1559. F2Pool – quỹ khai thác Ethereum lớn thứ 3 thế giới tính theo tỉ lệ băm – ủng hộ bản nâng cấp này.
Vào tháng 2, F2Pool đã đưa ra một tuyên bố để giải thích rõ hơn về quyết định của mình. Nhà đồng sáng lập của quỹ, Chun Wang, đã phát biểu tại một hội nghị trực tuyến như sau. Ông và F2Pool kêu gọi những người khai thác Ethereum ủng hộ bản nâng cấp này, thừa nhận vai trò quan trọng của các thợ đào, và nhấn mạnh rằng các nhà phát triển và người dùng hiện là động lực chính cho hoạt động của Ethereum. Do đó, ông Wang và F2Pool cho rằng, việc cải thiện trải nghiệm tổng thể cho người dùng sẽ mang lại giá trị lớn hơn, qua đó cũng mang lại lợi ích cho các thợ đào.
Hơn nữa, nhiều nhà nghiên cứu cho rằng các nhà phát triển và người dùng đã tin tưởng EIP-1559 sẽ được triển khai, do đó giá trị của ETH đã được thúc đẩy. Việc nâng cấp ở giai đoạn này có thể khiến giá ETH tạm thời giảm xuống – khiến cho doanh thu khai thác Ethereum cũng bị giảm xuống nhưng đó chỉ là tạm thời.
Họ tiếp tục lập luận rằng, việc giá ETH tăng gần đây đã làm tăng đáng kể doanh thu của các thợ đào nhờ nhận thưởng từ phần thưởng khối. Giá ETH tiếp tục tăng sẽ chỉ có lợi cho ngành khai thác ETH.
“Mặc dù phần thưởng khối đã giảm từ 30,000 ETH mỗi ngày ở năm 2016 xuống còn 13,000 ETH mỗi ngày ở hiện tại. Nhưng xét về lợi nhuận, doanh thu của họ đã tăng từ 300.000 đô mỗi ngày (giá lúc đó là 10$/ ETH) lê 23.4 triệu đô mỗi ngày (giá ETH hiện này là 1800$/ETH).”
EIP-1559 tạo phân tách chuỗi Ethereum?
Với bản nâng cấp EIP-1559, các thợ đào đểu hiểu về rủi ro phân tách chuỗi. Tuy nhiên, ngay cả những người phản đối bản nâng cấp này họ cũng đều đã nhượng bộ vào ngày 1 tháng 4. Với họ – ít nhất là bây giờ – họ không muốn mạo hiểm phá hoại mạ
Trong bất cứ trường hợp nào, sau khi phân tách chuỗi, nhiều khả năng các hoạt động kinh tế sẽ chuyển sang fork, để mang lại trải nghiệm tốt nhất cho người dùng. Để việc phân tách chuỗi trở nên đáng giá, các thợ đào trên chuỗi không thuộc EIP-1559 buộc phải thu hút người dùng và nhà đầu tư. Tuy nhiên, phần lớn người dùng lại đang ủng hộ bản nâng cấp này, vì vậy kể cả khi họ sang chuỗi mới, họ cũng sẽ bán bất cứ đồng tiền nào họ nhận được ở chuỗi mới này. Việc giảm giá ngay lập tức sẽ ảnh hưởng đến lợi nhuận của các thợ đào.
Tương tự như vậy, với các khoản đầu tư – bản thân các khoản đầu tư là động lực chính để định giá cho một coin – và nó sẽ tập trung vào chuỗi có chính sách tiền tệ mạnh nhất. Việc EIP-1559 củng cố tokenomics cho ETH, fork mà ETH đang hoạt động sẽ nhận được khoản đầu tư lớn hơn. Trên hết, các thợ đào cần mọi người mua số tiền họ tạo ra. Nên cho dù họ không đồng ý với EIP-1559 thế nào đi nữa, họ cũng sẽ quay trở lại chuỗi phổ biến hơn – để có lợi hơn – vì vậy gần như không thể xảy ra rủi ro phân tách chuỗi.
Edgington cũng bày tỏ về quan điểm: liệu có sự phân chia nào giữa các thợ đào dẫn đến việc phân tách chuỗi vào tháng 7 hay không:
“Tôi tin rằng sẽ không có bất cứ sự phân tách chuỗi đáng kể nào. Việc phân tách chuỗi không phục vụ cho lợi ích của bất cứ ai, bao gồm cả các thợ đào. Vì vậy việc chia tách chuỗi chỉ là 1 hành động tự hủy, và tôi không tin điều đó sẽ diễn ra.”
EIP-1559 làm tăng giá ETH không?
Bất cứ bản nâng cấp nào lên mạng lưới blockchain trị giá hàng tỷ đô đều có những rủi ro nhất định. Có thể là lỗ hổng trong mã mới, có thể làm tổn hại đến giá trị của ETH. Bên cạnh đó, ETH cũng có một số bản nâng cấp EIP khác được cập nhật theo lịch trình, một lỗ hổng trong các bản cập nhật này cũng có thể tạo ra lỗ hổng.
Ngoài ra, vẫn còn 1 nhóm khá lớn các thợ đào chống lại bản cập nhật EIP-1559. Mặc dù không có ý nghĩa tổn hại về kinh tế, nhưng rủi ro phân tách chuỗi vẫn có thể tồn tại. Tuy nhiên, bất cứ fork cạnh tranh nào, cũng không mang lại lợi ích về kinh tế cho các thợ đào.
Mặc dù các thợ đào hiện đang tìm kiếm một thỏa hiệp với EIP nhưng có vẻ như nó sẽ xuất hiện ở bản nâng cấp hard fork London. Nếu được triển khai thành công, nó sẽ có tác động lớn đến khả năng sử dụng của Ethereum cũng như giá trị đề xuất của ETH.
Edgington tự tin rằng EIP-1559 sẽ củng cố cho Ethereum:
“Không nghi ngờ gì nữa, EIP-1559 sẽ cải thiện Ethereum. Nó sẽ tác động tích cực đến cả giá cả và giao thức của Ethereum. Còn tác động tuyệt đối thì vẫn chưa thể biết được.”
Giá của ETH tiếp tục tăng sẽ giúp doanh thu của các thợ đào Ethereum không bị ảnh hưởng quá nhiều. Tuy nhiên, chắc chắn tỷ suất lợi nhuận của họ sẽ ít hơn. Và nếu lợi nhuận tiếp tục giảm, thì có thể một số thợ đào sẽ không có lãi, và họ sẽ rời bỏ mạng lưới. Điều này tác động như thế nào đến khả năng bảo mật của Ethereum thì vẫn đang được xem xét.
Mặc dù EIP-1559 được thiết lập để cải thiện giá trị đề xuất của ETH và nâng cao trải nghiệm người dùng, nhưng EIP-1559 không giải quyết vấn đề chi phí giao dịch tổng thể. Hiện nay, đó vẫn là rào cản lớn nhất để ứng dụng rộng rãi Ethereum. Tuy nhiên, khi kết hợp EIP-1559 với hệ sinh thái đang mở rộng của Lớp 2 và sau này là nâng cấp lên Ethereum 2.0, thì tất cả đều góp phần thúc đẩy giá ETH tăng cao hơn nữa.
